زعفران، این ادویه‌ی گران‌بهای ایرانی، قرن‌هاست که به‌جز نقش مهمی که در آشپزی و رنگ‌دهی به غذاها ایفا می‌کند. این ماده در طب سنتی و مدرن نیز به‌عنوان یک گیاه دارویی پرخاصیت شناخته شده است. به‌ویژه در حوزه سلامت بانوان، زعفران جایگاه ویژه‌ای دارد و یکی از پرکاربردترین اشکال مصرف آن، دم‌کرده زعفران است. بسیاری از زنان از این دمنوش خوش‌عطر و رنگ به عنوان ابزاری طبیعی برای تسکین دردهای قاعدگی، تنظیم چرخه پریود و حتی بهبود خلق‌وخو استفاده می‌کنند. برای خرید عمده زعفران فله به سایت سرزمین دشت سرخ مراجعه کنید.
اما واقعاً خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟ در این مقاله به طور جامع به این موضوع می‌پردازیم.
دم‌کرده زعفران چیست و چگونه تهیه می‌شود؟
دم‌کرده زعفران، نوشیدنی است که با خیساندن رشته‌های زعفران در آب داغ تهیه می‌شود. این نوشیدنی نه‌تنها رنگ و عطر دلنشینی دارد بلکه سرشار از ترکیبات فعالی مانند کروسین، پیکروکروسین و سافرانال است که هر یک خواص دارویی دارند.
طرز تهیه اصولی دم‌کرده زعفران برای حفظ خواص آن
اگرچه روش های مختلف دم کردن زعفران وجود دارد، برای حفظ خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی، بهتر است مقدار کمی زعفران (۴ تا ۶ رشته یا یک‌سوم قاشق چای‌خوری پودر زعفران) را در یک استکان آب جوش بریزید، روی آن را بپوشانید و ۱۵ دقیقه اجازه دهید در حرارت غیرمستقیم دم بکشد. از دم‌کردن زعفران با حرارت مستقیم یا آب بسیار داغ اجتناب کنید تا ترکیبات مفید آن از بین نرود. این پاراگراف پاسخ مناسبی به این سوال رایج خانم ها است که اغلب می گویند چرا بعد از خوردن زعفران پریود نشدم؟
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد طرز تهیه زعفران برای پریود شدن کلیک کنید.
تأثیر دم‌کرده زعفران بر چرخه قاعدگی
یکی از مهم‌ترین خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی، نقش آن در تنظیم چرخه پریود است. بر اساس پژوهش‌های محدود علمی و شواهد تجربی فراوان، زعفران می‌تواند به بهبود عملکرد تخمدان‌ها، تعادل هورمونی و به‌ویژه نظم در تخمک‌گذاری کمک کند. به همین دلیل در طب سنتی، مصرف آن برای زنانی که دچار تاخیر یا بی‌نظمی در قاعدگی هستند توصیه می‌شود.
زعفران با افزایش گردش خون در ناحیه لگن و رحم و با تأثیر بر هورمون‌های زنانه، می‌تواند شروع قاعدگی را تسهیل کند. این اثر در افرادی که دچار «سردی مزاج» هستند یا از اختلالات سبک تغذیه‌ای رنج می‌برند، بیشتر نمایان است.
زعفران و تسکین دردهای قاعدگی
دردهای قاعدگی (دیسمنوره) یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان در سن باروری است. زعفران، به‌ویژه به شکل دم‌کرده، به دلیل ترکیبات ضدالتهاب و شل‌کننده عضلات، می‌تواند در کاهش شدت این دردها مؤثر باشد. خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی در این زمینه شامل موارد زیر می‌شود:
• آرام‌سازی عضلات صاف رحم و کاهش انقباضات دردناک
• کاهش التهاب و تورم در ناحیه لگن
• بهبود جریان خون و تغذیه بهتر بافت‌ها در دوران قاعدگی
• تسکین سردرد و دردهای عمومی پیش از پریود
مصرف منظم دم‌کرده زعفران در چند روز منتهی به شروع قاعدگی، یک روش طبیعی و کم‌عارضه برای کنترل درد پریود و ازجمله فواید زعفران برای زنان محسوب می‌شود.
زعفران و بهبود خلق‌وخو در دوران قاعدگی
نوسانات خلقی، اضطراب، افسردگی خفیف و تحریک‌پذیری از دیگر علائم رایج پیش از پریود هستند که کیفیت زندگی بسیاری از بانوان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. زعفران در تحقیقات متعددی به‌عنوان یک ضدافسردگی طبیعی شناخته شده است که با تنظیم دوپامین و سروتونین در مغز، بر خلق‌وخو اثر می‌گذارد.
مصرف دم‌کرده زعفران در این دوره می‌تواند منجر به:
• کاهش اضطراب و استرس‌های پیش از قاعدگی
• بهبود خواب و کاهش بی‌قراری شبانه
• بهبود تمرکز و انرژی عمومی بدن
کاهش تحریک‌پذیری و گریه‌های بی‌دلیل
اگر در دوران PMS دچار اختلالات خلقی هستید، یکی از بهترین راهکارهای گیاهی برای کنترل آن، استفاده از خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی است.
مقدار مناسب مصرف دم‌کرده زعفران در دوران پریود
مقدار مناسب مصرف زعفران، هم برای اثربخشی و هم برای ایمنی اهمیت دارد. اگر قصد دارید از دم‌کرده زعفران برای تنظیم یا بهبود قاعدگی استفاده کنید، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
• مقدار مصرف توصیه‌شده:
روزانه یک فنجان دم‌کرده زعفران (حاوی ۴–۶ رشته زعفران یا ۳۰–۵۰ میلی‌گرم زعفران آسیاب‌شده)
• مدت‌زمان مصرف:
از ۳ تا ۵ روز پیش از موعد پریود یا در روزهای ابتدایی قاعدگی
از مصرف بیش از ۲ وعده در روز خودداری شود، چرا که ممکن است باعث افت فشار خون یا تحریک بیش از حد رحم شود. توجه به دوز، یکی از نکات کلیدی در بهره‌برداری سالم از خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی است.
موارد منع مصرف یا احتیاط در استفاده از زعفران
اگرچه زعفران گیاهی طبیعی است، اما مصرف آن باید با احتیاط انجام شود. در ادامه گروه‌هایی را معرفی می‌کنیم که نباید بدون مشورت پزشکی از زعفران استفاده کنند:
• زنان باردار: زعفران ممکن است باعث انقباضات رحمی و سقط شود.
• افراد با فشار خون پایین: زعفران خاصیت کاهنده فشار دارد.
• افراد مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی: زعفران ممکن است عملکرد این اندام‌ها را تحریک کند.
• افراد با حساسیت به گل‌های خانواده زنبقیان
مصرف زیاد زعفران (بیش از ۵ گرم در روز) سمی تلقی می‌شود و ممکن است باعث تهوع، سرگیجه، بی‌حسی، بی‌قراری و حتی شوک شود.
مقایسه زعفران با دیگر دمنوش‌های مفید برای قاعدگی
در کنار زعفران، دمنوش‌های گیاهی دیگری نیز برای کاهش درد پریود و تنظیم چرخه قاعدگی توصیه می‌شوند. اما تفاوت آن‌ها با زعفران در چیست؟
مقایسه زعفران با دیگر دمنوش‌ها:
| دمنوش | طبع | خواص برای قاعدگی | نکات مکمل |
| زعفران | گرم | تسکین درد، تنظیم خلق، قاعده‌آور | مناسب برای اکثر بانوان |
| رازیانه | گرم | تنظیم هورمون زنانه، بهبود تخمک‌گذاری | مناسب برای PCOS |
| زنجبیل | گرم | ضد درد قوی، ضد تهوع | نباید با معده خالی مصرف شود |
| گل‌گاوزبان | گرم | ضد اضطراب، ضد افسردگی | در افراد با فشار خون بالا منع دارد |
در ترکیب با یکدیگر نیز می‌توان دمنوش‌های قوی‌تری تهیه کرد. به‌عنوان مثال، دم‌کرده زعفران و گل‌گاوزبان یا زعفران و دارچین ترکیب‌هایی عالی برای دوران قاعدگی محسوب می‌شوند.
جمع‌بندی
زعفران، این گیاه زردرنگ و معطر، به‌جز زیبایی سفره و طعم‌دهی به غذا، می‌تواند در دوران حساس قاعدگی بسیار مفید باشد. خواص دم کرده زعفران برای قاعدگی شامل تسکین دردهای رحمی، بهبود خلق‌وخو، افزایش جریان خون و حتی تحریک آغاز پریود است.
با مصرف صحیح و به‌اندازه، دم‌کرده زعفران می‌تواند جایگزین طبیعی و سالمی برای بسیاری از داروهای شیمیایی محسوب شود. با این حال، همواره باید با احتیاط مصرف شود و در صورت بارداری یا بیماری خاص، با پزشک مشورت گردد.
سوالات متداول
1. آیا مصرف دم‌کرده زعفران واقعاً پریود را جلو می‌اندازد؟
در برخی افراد، به‌ویژه با طبع سرد یا تأخیر خفیف، مصرف زعفران می‌تواند باعث شروع قاعدگی شود.
2. چند روز باید دم‌کرده زعفران مصرف شود تا اثر کند؟
معمولاً مصرف ۳ تا ۵ روز قبل از تاریخ احتمالی پریود توصیه می‌شود.
3. آیا مصرف زعفران در دوران قاعدگی ضرر دارد؟
خیر، در دوز مناسب (تا ۱ فنجان در روز) حتی مفید است و به تسکین درد و بهبود خلق کمک می‌کند.
4. می‌توان دم‌کرده زعفران را با دمنوش‌های دیگر ترکیب کرد؟
بله، ترکیب آن با رازیانه، گل‌گاوزبان یا دارچین می‌تواند اثرگذاری را افزایش دهد.
